Paweł Juszczyszyn: sędzia, represje i droga do praworządności
Kim jest sędzia Paweł Juszczyszyn?
Paweł Juszczyszyn to polski prawnik i sędzia Sądu Rejonowego w Olsztynie, urodzony 15 grudnia 1972 roku w Morągu. Jego droga zawodowa stała się symbolem walki o niezależność sądownictwa i praworządność w Polsce, a jego decyzje procesowe spotkały się z bezprecedensowymi konsekwencjami dyscyplinarnymi. Sprawa sędziego Juszczyszyna jest często przywoływana jako emblematyczny przykład represji stosowanych wobec sędziów kwestionujących niezgodne z prawem działania.
Początki kariery i śmiała decyzja w sprawie KRS
Sędzia Juszczyszyn, orzekając w II instancji, w 2019 roku podjął odważną decyzję, która wstrząsnęła polskim wymiarem sprawiedliwości. Jako pierwszy sędzia w Polsce, powołał się na przełomowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 19 listopada 2019 roku, dotyczący niezależności sędziowskiej. Chcąc zweryfikować legalność powołania sędziów przez Krajową Radę Sądownictwa (KRS), wystąpił z wnioskiem o przedstawienie list poparcia kandydatów do nowej KRS z Kancelarii Sejmu. Ta śmiała inicjatywa była kluczowym momentem w jego karierze i zapoczątkowała długą serię działań wymierzonych przeciwko niemu.
Konsekwencje orzekania sędziego Juszczyszyna
Decyzja sędziego Pawła Juszczyszyna o sprawdzeniu legalności powołania sędziów przez KRS spotkała się z natychmiastową i surową reakcją. Konsekwencje były dotkliwe: cofnięto mu delegację do sądu okręgowego, obniżono pensję o 40%, a także odsunięto go od obowiązków przez ówczesnego prezesa sądu, Macieja Nawackiego. Te działania były postrzegane jako próba ukarania sędziego za podjęcie niezależnego rozstrzygnięcia i wyraz nacisku na sędziów wykonujących swoje obowiązki zgodnie z prawem. Jego sprawa stała się sygnałem ostrzegawczym dla innych prawników.
Represje i walka o przywrócenie do orzekania
Droga sędziego Pawła Juszczyszyna do powrotu do orzekania była długa i wyboista, naznaczona serią działań mających na celu jego odsunięcie od wymiaru sprawiedliwości. Walka o przywrócenie go do pracy stała się symbolem szerszego konfliktu o praworządność w Polsce.
Działania Izby Dyscyplinarnej SN wobec Pawła Juszczyszyna
Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego, organ powołany w ramach reformy sądownictwa, odegrała kluczową rolę w represjach wobec sędziego Pawła Juszczyszyna. Choć w 2022 roku uchyliła jego zawieszenie, uznając je za nadmiernie długotrwałe i naruszające zasadę nieusuwalności sędziów, wcześniej była częścią postępowania dyscyplinarnego wobec niego. Działania te budziły wątpliwości co do jej niezależności i legalności.
Wyrok ETPCz i długotrwałe zawieszenie w czynnościach
Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w Strasburgu wydał kluczowy wyrok w sprawie Pawła Juszczyszyna, uznając działania przeciwko niemu za naruszenie praw człowieka, w tym art. 6 (prawo do rzetelnego procesu), art. 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) oraz art. 18 (ograniczenie stosowania ograniczeń praw) Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Pomimo tego, sędzia doświadczył długotrwałego zawieszenia w czynnościach, co miało znaczący wpływ na jego karierę i sytuację finansową.
Powrót do macierzystego wydziału i nowe wyzwania
Po wielu miesiącach zawieszenia w czynnościach i batalii prawnej, sędzia Paweł Juszczyszyn odzyskał możliwość orzekania. Początkowo, w grudniu 2021 roku, został czasowo przywrócony do orzekania na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, jednak ta decyzja została szybko cofnięta przez ówczesnego prezesa sądu. Dopiero 25 maja 2022 roku nastąpiło przeniesienie do Wydziału Rodzinnego Sądu Rejonowego w Olsztynie, co nastąpiło bez jego zgody. Powrót do macierzystego wydziału nastąpił 1 grudnia 2023 roku, co było długo wyczekiwanym momentem, choć jego wcześniejsze przeniesienie było postrzegane jako dalsza forma represji.
Pozew przeciwko państwu i nowe role zawodowe
Po latach walki o przywrócenie praw i uznanie swoich racji, sędzia Paweł Juszczyszyn podjął kolejne kroki w walce o sprawiedliwość, zarówno na drodze prawnej, jak i poprzez objęcie nowych ról zawodowych. Jego działania mają na celu nie tylko dochodzenie zadośćuczynienia, ale także przyczynianie się do budowania praworządności w Polsce.
Milionowe żądania zadośćuczynienia za represje
W grudniu 2024 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku nakazał wypłacić sędziemu Pawłowi Juszczyszynowi pełne wyrównanie pensji z odsetkami za okres bezprawnego zawieszenia. To prawomocne orzeczenie było ważnym krokiem w dochodzeniu sprawiedliwości. Co więcej, w 2025 roku sędzia złożył pozew przeciwko Skarbowi Państwa, domagając się miliona złotych zadośćuczynienia za poniesione represje. Jest to symboliczny gest podkreślający ogrom szkód, jakie poniosła jego osoba w wyniku działań wymierzonych przeciwko niezawisłości sędziowskiej.
Wiceprezes Sądu Rejonowego w Olsztynie
Zmiana na stanowisku Ministra Sprawiedliwości przyniosła nowe możliwości dla sędziego Pawła Juszczyszyna. 14 maja 2024 roku minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał go na stanowisko wiceprezesa Sądu Rejonowego w Olsztynie. Jest to ważne wydarzenie, które symbolizuje jego powrót do struktur sądowniczych na znaczącej pozycji i daje mu możliwość aktywnego wpływania na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w swoim regionie.
Zawiadomienie na neosędzię SN
Sędzia Paweł Juszczyszyn aktywnie działa również na rzecz ochrony integralności wymiaru sprawiedliwości. W grudniu 2024 roku złożył zawiadomienie do prokuratury na neosędzię SN Renatę Żywicką za podszywanie się pod legalnego sędziego. Jego działania podkreślają potrzebę rozliczenia osób, które w przeszłości pełniły funkcje w sposób niezgodny z prawem, a tym samym przyczyniają się do dalszej walki o przywrócenie praworządności w Polsce.